Đây là một trong những nguyên tắc cơ bản, quan trọng nhất của Bộ Luật TTHS. Để không vi phạm nguyên tắc này, người THTT phải có cái tâm và sự nhận thức đúng đắn về nghề nghiệp của mình, phải đặt lợi ích của nhà nước lên trên hết, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho mọi công dân trong hoạt động TTHS.
Trong thực tế, nhiều đối tượng là nghi can trong vụ án hình sự rất ngoan cố, không hợp tác với CQĐT khai báo về hành vi phạm tội của mình. Nếu không nắm vững nghiệp vụ, thiếu bản lĩnh nghề nghiệp, nôn nóng phá án, cán bộ điều tra, điều tra viên dễ vượt ra khỏi quy định của pháp luật, sử dụng những biện pháp pháp luật cấm (bức cung, nhục hình, tra tấn…), vi phạm nghiêm trọng về quyền con người, điển hình như các vụ Nguyễn Thanh Chấn (tỉnh Bắc Giang), Bùi Minh Hải (Đồng Nai), Trần Văn Chiến (Tiền Giang), Nguyễn Minh Hùng (Tây Ninh)…
Trong từng vụ án oan sai, có khi xuất phát từ CQĐT, VKSND hay TAND nhưng hoạt động điều tra là một trong những “mắt xích” của cả giai đoạn TTHS. Không có giai đoạn điều tra thì không thể có các giai đoạn khác như truy tố, xét xử.
Chặn cơ hội lạm quyền
Bộ Luật TTHS quy định khá chặt chẽ về trường hợp phạm tội có khung hình phạt mức cao nhất là tử hình, nếu bị can, bị cáo hoặc người đại diện hợp pháp của họ không mời người bào chữa thì CQĐT, VKSND, TAND phải yêu cầu đoàn luật sư (LS) phân công văn phòng LS cử người bào chữa cho họ. Song, luật chưa quy định cụ thể, bắt buộc khi lấy cung bị can phải luôn có mặt người bào chữa. Chính từ sự thiếu sót này đã tạo cơ hội cho những người THTT lạm quyền, sử dụng những biện pháp truy bức, nhục hình với bị can trong giai đoạn điều tra.
Hiện chúng ta chưa có đủ cơ sở vật chất, chưa trang bị camera ghi hình khi hỏi cung. Điều này cũng tạo điều kiện cho những người THTT lạm quyền. Về công tác đào tạo, quản lý, dù thường xuyên tổ chức đánh giá thi đua khen thưởng, phê bình và tự phê bình nhưng một bộ phận cán bộ làm công tác THTT lại vô kỷ luật, vi phạm nghiêm trọng quyền con người. Phải chăng người làm công tác quản lý do chạy theo thành tích và những con số báo cáo thi đua lúc nào cũng phải thật sự “đẹp” mà bỏ qua những cái sai, cái chưa đúng của cấp dưới?
Để tránh oan sai, trước hết cần mạnh dạn đấu tranh loại bỏ những “con sâu làm rầu nồi canh”, đẩy mạnh công tác quản lý cán bộ; sửa đổi cả về mặt lý luận, lập pháp lẫn việc áp dụng pháp luật TTHS (tất cả vụ án hình sự bắt buộc phải có người bào chữa tham gia, phòng hỏi cung phải gắn camera…). Đặc biệt, “nguyên tắc suy đoán vô tội” phải được ghi nhận. Mọi nghi ngờ cần phải được giải thích theo hướng có lợi cho người bị buộc tội.
Ngày 7-11, Việt Nam đã chính thức ký “Công ước của Liên Hiệp Quốc về chống tra tấn và trừng phạt hoặc đối xử tàn nhẫn, vô nhân đạo hoặc làm mất phẩm giá khác”. |
Loại bỏ quan điểm xét xử “án đút túi” Nhiều LS cho rằng để hạn chế việc ép cung, dùng nhục hình, ngoài việc có camera ghi hình các buổi hỏi cung, Bộ Luật TTHS cần sửa đổi, bổ sung, cho phép LS tham gia giai đoạn bị tạm giữ, tạm giam của nghi can theo hướng đơn giản hơn - chỉ cần đơn yêu cầu LS của người thân nghi can cùng thẻ LS. Đặc biệt, phiên tòa phải là nơi để làm sáng tỏ, đầy đủ sự thật khách quan của vụ án; để bị cáo được trình bày mọi điều liên quan mà trong giai đoạn điều tra chưa nói hết được; là nơi mà việc tranh tụng diễn ra đến nơi đến chốn, loại bỏ hoàn toàn quan điểm xử án “án tại hồ sơ”, “án đút túi”. Tố Trâm |
trách nhiệm, chứng minh, tội phạm, cơ quan, tiến hành, tố tụng, vô tội, vấn đề, xét xử, luật pháp, quyết định, hệ thống, pháp luật
Mã an toàn:
Kính gửi: - Quý khách hàng. Trước hết cho phép chúng tôi được thay mặt toàn thể các lãnh đạo, nhân viên, cộng tác viên của DUC PHUONG LAW gửi tới Quý khách hàng lời chào trân trọng nhất ! Sau nhiều năm hoạt động, DUC PHUONG LAW giờ đây đã có thể khẳng định sự thành công...
"Vụ án Vườn điều": Trở lại hiện trường gây án
Nguyên phó công an xã cùng một số nguyên công an viên từng trực tiếp bảo vệ hiện trường vụ án mà phạm nhân Huỳnh Văn Nén...
Ý kiến bạn đọc